Aangejaagd door compliance-eisen en Europese Wetgeving.

Inleiding

In een digitaal landschap dat gekenmerkt wordt door voortdurende veranderingen, is cybersecurity uitgegroeid tot een strategische noodzaak. Niet alleen als antwoord op een steeds evoluerende dreigingsomgeving, maar ook als reactie op de steeds striktere eisen vanuit wet- en regelgeving. Cybersecurity is geen eenmalig project of certificeringstraject meer — het is een continu proces, verankerd in beleid, cultuur en governance. Deze permanente cyclus van verbeteren, monitoren en aanpassen wordt in toenemende mate aangejaagd door Europese wetgeving zoals NIS2, ISO 27001:2022 en de GDPR.

1. Van project naar proces: de verschuiving in mindset

Veel organisaties zagen cybersecurity jarenlang als een compliance-check of technisch IT-onderwerp. Die tijd is voorbij. De digitale afhankelijkheid van bedrijven, gecombineerd met de complexiteit van supply chains en cloudomgevingen, vereist een strategisch risicobeheerproces dat continuïteit waarborgt. Daarbij geldt:

• Nieuwe risico's ontstaan voortdurend door technologische ontwikkelingen (zoals AI) en geopolitieke spanningen.

• Cybercriminelen professionaliseren en richten zich steeds vaker op sectoren met lage cyberweerbaarheid.

• Vertrouwen van klanten en partners wordt een concurrentiefactor, waarbij aantoonbare cybersecurity essentieel is.

Organisaties die cybersecurity niet benaderen als een doorlopend proces, lopen het risico achter te blijven in compliance, innovatie en marktreputatie.

2. Compliance als katalysator: NIS2, ISO 27001:2022 en GDPR

NIS2: de normverschuiving voor sectoren en ketenpartners

De vernieuwde NIS2-richtlijn, die in 2024 van kracht wordt in de EU, verplicht een breed scala aan organisaties om aantoonbare maatregelen te nemen op het gebied van risicoanalyse, incidentrespons en leveranciersbeheersing. ISO 27001 biedt hiervoor een erkend framework. Certificering is niet verplicht, maar wordt in de praktijk steeds vaker als bewijs van compliance gebruikt.

ISO 27001:2022 als levend systeem

De herziene ISO 27001:2022-norm onderstreept het belang van een dynamisch Information Security Management System (ISMS). Certificering betekent niet dat je ‘klaar bent’, maar dat je organisatie structureel bezig is met het identificeren, evalueren en behandelen van risico’s. De adoptie binnen Europa groeit snel: in Nederland alleen al groeide het aantal ISO 27001-certificeringen in 2022 met meer dan 15%. Italië, Spanje en Duitsland lopen voorop in het aantal gecertificeerde organisaties binnen de EU.

GDPR: van privacywet naar security-driver

De GDPR (AVG) verplicht organisaties om persoonsgegevens te beschermen via passende technische en organisatorische maatregelen. Dit betekent onder meer dat datalekdetectie, logging, toegangsbeheer en encryptie geen opties zijn, maar eisen. ISO 27001 ondersteunt deze verplichtingen systematisch, en veel toezichthouders accepteren het als onderbouwing van GDPR-compliance.

3. Adoptie van ISO 27001: feiten en drijfveren

De wereldwijde adoptie van ISO 27001 is in drie jaar tijd bijna verdubbeld:

• 2019: 36.000 certificaten

• 2020: 44.000 certificaten (+22%)

• 2021: 58.000 certificaten (+32%)

• 2022: 71.000 certificaten (+22%)

Binnen Europa zijn landen als Italië (2.400+), Nederland (1.740+), Duitsland (1.580+) en Spanje (1.560+) koplopers. De toename wordt verklaard door:

• Europese regelgeving die ISMS-structuren aanmoedigt.

• Klanteisen binnen supply chains (bijv. als voorwaarde in aanbestedingen).

• Toenemend bewustzijn van reputatierisico en aansprakelijkheid.

Vooral in sectoren zoals IT, telecom, logistiek, finance en zorg is certificering een ‘license to operate’ geworden. Ook zorgspecifieke standaarden zoals NEN 7510 winnen aan populariteit.

4. Wat betekent dit voor organisaties in de praktijk?

Cybersecurity als continu proces vraagt om een structurele inbedding in de governance en dagelijkse operatie:

• Ontwikkel een Security Operating Model dat rollen en verantwoordelijkheden expliciet maakt.

• Plan periodieke risicobeoordelingen, toets maatregelen op effectiviteit.

• Monitor wijzigingen in wetgeving en actualiseer beleid dynamisch.

• Automatiseer logging, detectie en incidentrespons via tools als SIEM/SOAR.

• Bouw kennis op binnen teams en borg security-awareness organisatiebreed

Organisaties die compliance en security structureel aanpakken, tonen leiderschap. Ze bouwen vertrouwen op, onderscheiden zich in de markt en verkleinen hun risico-exposure. Cybersecurity moet daarom verschuiven van een ‘last minute compliance project’ naar een kernproces in de organisatie. ISO 27001 is daarbij niet het einddoel, maar een katalysator voor volwassen risicobeheersing.

Conclusie

Cybersecurity is niet optioneel. Het is ook niet iets wat je eenmalig kunt afvinken. Het is een continuïteit gedreven proces, waarin strategie, wetgeving en operationele praktijk samenkomen. De toename in adoptie van ISO 27001 binnen Europa, aangewakkerd door NIS2 en GDPR, laat zien dat de norm verschuift. Organisaties die dit omarmen zijn niet alleen compliant — ze zijn voorbereid op de toekomst.

Wilt u meer weten over juridische implicaties van cyberdreiging en hoe u als organisatie voorbereid kunt zijn op het digitale slagveld? Neem contact met ons op of volg onze juridische inzichten op deze blog.